Ulm na krótkiej liście repozytoriów: ryzyko czy szansa dla regionu?

Ulm na krótkiej liście repozytoriów: ryzyko czy szansa dla regionu?

W dniu 6 czerwca 2025 r. w Ulm odbyło się wydarzenie informacyjne zorganizowane przez Federalny Urząd ds. Bezpieczeństwa Gospodarowania Odpadami Jądrowymi (BASE). Prezes BASE Christian Kühn podkreślił znaczenie tego wydarzenia, podczas którego omówiono możliwość wykorzystania Ulm jako odpowiedniej lokalizacji dla niemieckiego ostatecznego składowiska odpadów radioaktywnych. Kühn podkreślił, że Ulm, którego podłoże składa się ze skały Opalinus, spełnia wymagania geologiczne dotyczące ostatecznego składowiska. Celem Urzędu Federalnego jest znaczne ograniczenie liczby rozważanych obszarów do końca 2027 r., choć według oceny Kühna pod budowę końcowego tunelu magazynowego można potencjalnie uwzględnić jedynie sześć regionów.

Wybór lokalizacji ostatecznego składowiska jest częścią kompleksowego procesu, którego celem jest ciągłe informowanie ludności. W przeszłości utworzenie ostatecznego składowiska w regionie budziło sprzeciw, szczególnie ze strony burmistrzów i ekologów. Oczekuje się, że obszar Jeziora Bodeńskiego zostanie wyłączony z okna wyszukiwania. Aktywność sejsmiczna jest uważana za ważne kryterium wykluczające przy ocenie lokalizacji, a Bundestag ma ostatnie zdanie w sprawie wyszukiwania lokalizacji. Planowane etapy badań terenowych obejmują badania przydatności naziemne i podziemne. Ostateczna decyzja o ostatecznej lokalizacji składowania zostanie podjęta dopiero w połowie stulecia, a celem jest około 2050 r.

Aktualna sytuacja składowania odpadów nuklearnych

Obecnie w Niemczech składuje się około 27 000 metrów sześciennych wysoce radioaktywnych odpadów nuklearnych, głównie w obiektach tymczasowego składowania. Eksploatacja elektrowni jądrowej Gundremmingen zakończyła się pod koniec 2021 r., ale odpady niebezpieczne nadal stanowią palący problem. Ustawa o wyborze lokalizacji z 2013 r. ma zapewnić większą przejrzystość i naukowość w poszukiwaniu odpowiednich lokalizacji składowisk końcowych. Porównanie z innymi krajami pokazuje, że Finlandia i Szwecja są już pod tym względem znacznie bardziej zaawansowane.

Jednakże region wokół Ulm nadal rozważany jest jako potencjalne ostateczne składowisko, częściowo dzięki obecności gliny Opalinus. Uli Brenner i Petra Semet, członkowie „Forum Razem Przeciwko Tymczasowemu Magazynowi Magazynowemu”, aktywnie angażują się w przejrzyste i oparte na naukowych podstawach poszukiwania ostatecznego obiektu magazynowego. Brenner został już uwrażliwiony wykładem na temat konsekwencji energetyki jądrowej, natomiast Semet zasadniczo akceptuje możliwość stworzenia ostatecznego składowiska w jego własnym regionie, jeśli wykażą to badania naukowe. Obydwaj podkreślają jednak, że aby zdobyć zaufanie społeczne, potrzeba więcej informacji i dyskusji.

Względy ekonomiczne

Utworzenie składowiska w regionie mogłoby również potencjalnie przynieść korzyści gospodarcze, w tym utworzenie miejsc pracy i wpływy podatkowe. Niemniej jednak myśl o bezpieczeństwie i trwałości kontenerów na kółkach przechowywanych w istniejących magazynach tymczasowych, takich jak ten w Gundremmingen, pozostaje niepokojącą kwestią. Pozwolenie na budowę obiektu tymczasowego składowania w Gundremmingen wygasa w 2046 r., a oczekuje się, że odpady nuklearne będą potrzebne jeszcze w XXI wieku.

Ogólnie rzecz biorąc, decyzja dotycząca ostatecznego obiektu magazynowego w Ulm wiąże się z wieloma wyzwaniami i złożonymi obawami, zarówno ze strony ludności, jak i środowiska politycznego. Prawdopodobieństwo, że Ulm pozostanie jedyną opcją w Badenii-Wirtembergii, zostanie dodatkowo wyjaśnione przez trwające badania geologiczne i badania bezpieczeństwa. Wcześniejsza koordynacja i postęp w poszukiwaniu ostatecznego repozytorium pokazują, jak ważne jest zaangażowanie społeczeństwa w ten proces od samego początku.