Worden we nu bedreigd met de winter van de eeuw? Dat is achter de voorspelling!

Worden we nu bedreigd met de winter van de eeuw? Dat is achter de voorspelling!

De winter staat voor de deur, en terwijl velen zich voorbereiden op vriestemperaturen en mogelijke sneeuwdagen, staat er misschien wel een winter van de eeuw in het verschiet. Voor deze tendens is de polaire vortex verantwoordelijk, een centraal element van de atmosferische circulatie, die zich vormt op een hoogte van 30 tot 50 kilometer en zijn sterkste uitdrukking bereikt in de koude maanden. De polaire vortex heeft een directe invloed op het weer op de middelste breedtegraden, maar de sterkte ervan kan variëren en wordt beïnvloed door de interactie van verschillende factoren, zoals zonnestraling en oceaanstromingen. Een stabiele polaire vortex zorgt er bijvoorbeeld voor dat koude lucht in de poolgebieden blijft, terwijl een verzwakte vortex uitbraken van koude lucht naar de middelste breedtegraden kan bevorderen. Toch betekent een verzwakking van de polaire vortex niet automatisch een koude winter in Duitsland, zoals [HNA](https://www.hna.de/welt/hinter-der-wetter-prognose-droht-jetzt-der-jahr Jahrhundertwinter-das-steckt-zr-93982907.html) meldt.

Een ander opwindend fenomeen dat de weersvoorspellingen beïnvloedt, is de plotselinge opwarming van de stratosfeer (SSW). Deze gebeurtenissen, bekend sinds 1952, vinden plaats in de stratosfeer van het noordelijk halfrond, vooral in de wintermaanden, en kunnen leiden tot enorme beperkingen van de polaire vortex. Richard Scherhag, een Berlijnse meteoroloog, bedacht de term ‘Berlijns fenomeen’ voor de eerste gedocumenteerde SSW’s. De temperatuur in de lagere stratosfeer stijgt binnen een paar dagen met meer dan 50 Kelvin, waardoor de westelijke wind naar het oosten omkeert en vaak gepaard gaat met toenemende kou in Midden-Europa.

Invloeden op het weer in Midden-Europa

De interacties tussen de Noord-Atlantische Oceaan, de troposfeer en de stratosfeer spelen een cruciale rol in de frequentie van deze plotselinge opwarmingen. Uit analyse van recente wijnjaren blijkt dat dergelijke gebeurtenissen gemiddeld elke twee jaar plaatsvinden, en dat de frequentie in de jaren 2000 aanzienlijk is toegenomen. Tussen 1958 en 2019 zijn in totaal 37 plotselinge opwarming van de stratosfeer waargenomen, met een bijzondere concentratie in de afgelopen twintig jaar. Deze veranderingen, inclusief de omkering van westelijke winden en de daarmee gepaard gaande afkoeling, kunnen de Noord-Atlantische Oscillatie beïnvloeden, die op zijn beurt cruciaal is voor de wintertemperaturen in Midden-Europa, zoals Wikipedia beschrijft.

Momenteel suggereert een Omega-weerpatroon dat de weersomstandigheden in oktober zullen veranderen. Deze bijzondere weerconstellaties kunnen al wijzen op een naderende koude winter, ook al zijn de exacte voorspellingen momenteel onzeker. Conclusie: De polaire vortex en de mogelijke plotselinge opwarming van de stratosfeer blijven essentiële factoren als het gaat om het voorspellen van de winter. Uiteindelijk kan niemand, ondanks alle meteorologische expertise, met zekerheid zeggen hoe de weersituatie er in de nabije toekomst uit zal zien.