Zilveren munten uit het Kaltenborn-klooster: getuigen uit stormachtige tijden!

Zilveren munten uit het Kaltenborn-klooster: getuigen uit stormachtige tijden!

Op 9 juni 2025 opent het Staatsmuseum voor de Prehistorie in Halle (Saale) een belangrijke tentoonstelling die gaat over de rol van het voormalige Kaltenborn-klooster bij Allstedt. Vanaf 28 juni zijn daar zilveren munten te zien die afkomstig zijn uit dit klooster. Deze muntvondsten maken deel uit van de kabinetstentoonstelling "Kloosters. Geplunderd. In de onrust van de boerenopstanden", die loopt tot 30 november 2025. De tentoonstelling maakt deel uit van de gedecentraliseerde staatstentoonstelling "Gerechtigheid 1525", die wordt ondersteund door de Federale Regering voor Cultuur en Media (BKM) en de deelstaat Saksen-Anhalt. Volgens Zeit beschreef staatsarcheoloog Harald Meller de vondsten als belangrijke getuigen van de geschiedenis van het klooster en geven ze inzicht in het dagelijkse leven van de kloostergemeenschap.

Tot de munten die in de tentoonstelling te zien zijn, behoren onder meer holle penningen, pfennigs en groschen die tussen 1190 en 1513 in Midden-Duitsland werden geslagen. Hun oorsprong strekt zich uit van Naumburg en Saalfeld tot Bohemen en Neurenberg. Ze werden voor verschillende doeleinden gebruikt, zoals het betalen van loonarbeiders en het winkelen op lokale markten, wat het economische belang van het klooster onderstreept. Bovendien konden archeologen bij opgravingen in Kaltenborn koperen centen vinden, die in de middeleeuwen als boekhoudhulp werden gebruikt.

Klooster Kaltenborn in een historische context

Het Kaltenborn-klooster werd gesticht in 1118 en ontwikkelde zich door de eeuwen heen tot een welvarend centrum met grote landgoederen, waaronder wijngaarden, bossen en molens, dat zich uitstrekte tussen de oostelijke Harz en het zuiden van Thüringen. Uit historische bronnen blijkt dat het klooster vanaf de Augustijnse Kanunniken tot de 16e eeuw een belangrijk religieus en economisch centrum was. De driebeukige basiliek werd in de eerste helft van de 12e eeuw gebouwd en in latere jaren in gotische stijl uitgebreid voordat ze in de Boerenoorlog in 1525 werd verwoest. Archeologen hebben onlangs grote delen van de kloosterkerk blootgelegd, waarvan sommige onder puinmassa's tot twee meter hoog bewaard zijn gebleven. MDR rapporteert.

De opgravingen hebben rijke kleine vondsten aan het licht gebracht, waaronder munten, boekbeslag, gespen en sieraden, die wijzen op de welvaart van het klooster tijdens zijn hoogtijdagen. Maar al in de 15e eeuw waren er de eerste tekenen van onvrede onder de bevolking. Tijdens de Boerenopstand in 1525 plunderden opstandelingen uit nabijgelegen dorpen het kloostercomplex. Er waren eerder sociale spanningen opgebouwd, die uiteindelijk leidden tot de vernietiging van het klooster. Al in april 1525 maakten hedendaagse getuigen melding van plunderingen en verwoestingen waardoor veel leden van het klooster moesten vluchten. Het klooster werd uiteindelijk in 1538 ontbonden.

De komende tentoonstelling in het Staatsmuseum biedt niet alleen inzicht in de materiële erfenis van het Kaltenborn-klooster, maar ook in de complexe sociale dynamiek en spanningen die hebben geleid tot de vernietiging van dit belangrijke instituut. De munten en andere vondsten illustreren de economische aspecten van het kloosterleven en de uitdagingen waarmee de kloostergemeenschap werd geconfronteerd.