Dorpswinkels als sociale ontmoetingsplek: de crisis overleven!

Dorpswinkels als sociale ontmoetingsplek: de crisis overleven!

Steeds meer dorpswinkels in de regio gaan de uitdaging aan om niet alleen als winkelplek te fungeren, maar ook als sociale ontmoetingsplek voor de gemeenschap. Deze sociale functie wordt vooral benadrukt in de dorpen Haslach en Primisweiler. Jörg Endraß, directeur van een dorpswinkel, benadrukt hoe belangrijk het is dat de bevolking deze winkels steunt om hun voortbestaan ​​veilig te stellen. De financiële hindernissen namen tijdens en na de pandemie aanzienlijk toe, waardoor veel dorpswinkels in een precaire positie terechtkwamen. De dorpswinkel in Niederwangen moest in juli 2024 sluiten vanwege onvoldoende omzet, wat de kwetsbaarheid van deze voorzieningen illustreert.

De dorpswinkels in Schomburg melden daarentegen de eerste positieve ontwikkelingen: Na jarenlang in de rode cijfers te hebben gestaan, wist de winkel met een winst van 667 euro op een omzet van net geen miljoen euro in de winstzone terecht te komen. Niettemin blijft de financiële situatie gespannen, vooral met de aanstaande verhoging van het minimumloon naar 15 euro, waardoor de loonkosten met wel 30.000 euro zouden kunnen stijgen. Deze financiële risico's worden intensief besproken en om deze stijging te compenseren is een omzetstijging van 100.000 euro nodig.

Sociale functie van dorpswinkels

De maatschappelijke rol van dorpswinkels wordt benadrukt door Nadja Kiedaisch, lid van de raad van toezicht. Ze legt uit hoe belangrijk de winkels zijn voor het creëren en veiligstellen van banen in de omgeving. Dankzij hun multifunctionele aanbod – van verkoopruimtes tot kleinere communicatiezones – bieden dorpswinkels ook ruimte voor sociale interacties. Burgemeester Roland Gaus roept de dorpsbewoners dringend op om in deze winkels te winkelen om de sluiting van nog meer winkels te voorkomen.

Maar niet alleen de voedselvoorziening is van cruciaal belang. Dorpswinkels zorgen bovendien door korte afstanden voor verlichting van het klimaat en bevorderen een nauwere verbinding met de regio. In veel dorpen was het hebben van een eigen voedselvoorziening vroeger een vanzelfsprekendheid, maar tegenwoordig moeten mensen vaak naar de dichtstbijzijnde stad rijden, wat vooral voor ouderen een extra hindernis vormt.

Uitdagingen en kansen

Uit het onderzoek van Nora Hartmann, gebaseerd op een masterscriptie, blijkt dat kleine winkels steeds meer moeite hebben zich te handhaven tegenover grote supermarkten en discounters. Zes grote leveranciers domineren nu 90% van de foodretail. Dit heeft een aanzienlijke impact op de levenskwaliteit op het platteland en op het lokale aanbod.

Ondanks deze uitdagingen zijn er veel voordelen die dorpswinkels met zich meebrengen. Ze fungeren als sociale ontmoetingsplaatsen, creëren regionale meerwaarde en kunnen extra aanbod zoals cafés of kunsttentoonstellingen integreren. Ook de bereikbaarheid is een belangrijk aspect, omdat het minder mobiele mensen toegang geeft tot sociale activiteiten en de aantrekkelijkheid van de locatie vergroot.

Startups worden echter geconfronteerd met een aantal hindernissen. Het vereist een grondige planning om de behoeften van de dorpelingen in kaart te brengen en een economisch haalbare aanpak te ontwikkelen. Ook politieke steun is van cruciaal belang. Het is noodzakelijk dat dorpswinkels op alle politieke niveaus worden gepromoot en dat de samenwerking tussen gemeenschappen wordt versterkt. Een dorpswinkelnetwerk zou kunnen helpen individuele winkels te ondersteunen en samen de uitdagingen aan te gaan.

In een steeds moeilijker wordende marktomgeving is het van het allergrootste belang dat dorpswinkels niet alleen als bevoorradingspunt blijven bestaan, maar ook als ontmoetingsplaats in de gemeenschappen.