Πυροβολισμοί σε σχολείο στο Γκρατς: Οι δυσδιάκριτοι δράστες και η σκοτεινή απομόνωσή τους

Πυροβολισμοί σε σχολείο στο Γκρατς: Οι δυσδιάκριτοι δράστες και η σκοτεινή απομόνωσή τους

Στις 10 Ιουνίου 2025, σημειώθηκε ένα ξεφάντωμα πυροβολισμών στο Γκρατς, κατά το οποίο ένας 21χρονος δράστης που ένιωθε εκφοβισμός και είχε τάση για όπλα ήταν άτακτη. Πρόκειται για τον πρώτο μαζικό πυροβολισμό στην Αυστρία εδώ και πολύ καιρό και φέρνει μνήμες από προηγούμενα τραγικά γεγονότα στη Γερμανία, όπως οι σφαγές στην Ερφούρτη (2002) με 17 θανάτους και στο Winnenden (2009) με 15 θύματα. Κατά τη διερεύνηση των μαζικών πυροβολισμών, αυτές οι πράξεις θεωρούνται ως προειδοποιητικά σημάδια ενός βαθύτερου κοινωνικού προβλήματος. Σύμφωνα με τον Overton, 99 τέτοιες εξάρσεις καταγράφηκαν παγκοσμίως μεταξύ 1974 και 2006, με τις οποίες πραγματοποιήθηκαν κυρίως από άνδρες έφηβους.

Ο αριθμός των θυμάτων στο Γκρατς είναι συγκλονιστικός και απαιτεί εκ νέου εξέταση του ιστορικού αυτών των εγκλημάτων. Ο δράστης σε αυτό το περιστατικό θεωρείται αδιάκριτος και, όπως πολλοί από τους προκατόχους του, έχει εμφανίσει σαφή σημάδια ψυχικών προβλημάτων. Αυτά μπορεί να αποδοθούν στην έλλειψη συναισθηματικών συνδέσεων και στην κοινωνική απομόνωση. Οι ειδικοί τονίζουν ότι αυτοί οι άνθρωποι συχνά απορρίπτονται, ταπεινώνονται ή επηρεάζονται από άλλες απώλειες πριν αναλάβουν δράση.

Στερεότυπα και κίνητρα των ενόπλων

Η ψυχολογική ανάλυση των δραστών αμόκ δείχνει ότι συχνά εμφανίζονται ως μοναχικοί που προέρχονται από εύπορες, οικονομικά σταθερές οικογένειες της μεσαίας τάξης. Μια μελέτη της καθηγήτριας Britta Bannenberg στο πλαίσιο του κοινού έργου TARGET εξέτασε 19 επιθέσεις αμόκ μεταξύ 1992 και 2013. Ανακάλυψε ότι οι δράστες δεν ήταν κλασικά θύματα εκφοβισμού, αλλά είχαν συχνά ναρκισσιστικές-παρανοϊκές προσωπικότητες και είχαν δυσκολίες στην κοινωνική τους ζωή. Πολλοί από αυτούς ένιωσαν ταπεινωμένοι και κατηγόρησαν το περιβάλλον για τα βάσανά τους, ενώ εμφιάλωναν τον θυμό τους και έφτιαξαν τις τελευταίες συναντήσεις για την πράξη.

Αυτά τα μοτίβα συμπεριφοράς μπορούν να προσδιοριστούν περαιτέρω χρησιμοποιώντας τα δεδομένα από την αναφορά μετάδοσης από το Planet Wissen. Η υποχώρηση στο Διαδίκτυο, όπου αναζητούν πρότυπα και διεξόδους για τον θυμό τους, παίζει καθοριστικό ρόλο. Συχνά εμπνευσμένα από προηγούμενες μαζικές πυροβολισμούς, αυτά τα άτομα αναπτύσσουν μια παρόρμηση να εκφράσουν τον πόνο τους μέσω της βίας και να βασίσουν τη σκέψη τους σε εγκληματολογικά πρότυπα ή κοινωνικά πρότυπα.

Η επιρροή των κοινωνικών δεσμών

Η έρευνα του Travis Hirschi δείχνει ότι οι συναισθηματικοί δεσμοί, οι δεσμεύσεις, η συμμετοχή σε συμβατικές δραστηριότητες και η πίστη στις κοινές αξίες είναι βασικοί παράγοντες για την πρόληψη της παραβατικότητας. Η έλλειψη αυτών των δεσμών θεωρείται κύρια αιτία παραβατικότητας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν πρόκειται για ψυχολογικές πληγές που προκύπτουν ως αποτέλεσμα της έλλειψης κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Οι μαθητές και οι γονείς συχνά δεν είναι επαρκώς ενημερωμένοι για τις ψυχικές διαδικασίες και την ανάγκη για συναισθηματική υποστήριξη.

Σύμφωνα με τον Overton, οι ένοπλοι συχνά εμφανίζουν σημάδια προβλημάτων αυτοεκτίμησης και κατάθλιψης. Οι δάσκαλοι και οι γονείς καλούνται να αναγνωρίσουν και να αντιμετωπίσουν το τραύμα εγκαίρως. Αυτό θα μπορούσε να είναι ένα κρίσιμο βήμα για την αντιμετώπιση της περαιτέρω αύξησης των πυροβολισμών στα σχολεία.