Reiskostenvergoeding onder vuur: wie heeft er echt baat bij?

Reiskostenvergoeding onder vuur: wie heeft er echt baat bij?

Het debat over de reiskostenvergoeding in Duitsland wordt opnieuw aangewakkerd door de plannen van de zwart-rode coalitie. Op 9 juni 2025 werd bekend dat een verhoging van het forfaitaire tarief beoogd werd. Het forfait voor woon-werkverkeer bedraagt ​​momenteel 30 cent per kilometer vanaf de eerste kilometer en 38 cent vanaf de 21e kilometer. Door de geplande wijziging wordt het bedrag vanaf de eerste kilometer verhoogd tot 38 cent, wat een aanzienlijke financiële verlichting betekent voor pendelaars zoals Mark Nothum, die dagelijks 100 kilometer van Renningen naar Metzingen aflegt. Nothum ziet de verhoging als een positieve steun voor pendelaars die kunnen hopen op een jaarlijkse besparing van zo'n 350 euro als ze 30 kilometer per dag reizen.

Er is echter kritiek op de reiskostenvergoeding. Nisha Toussaint-Teachout, klimaatactiviste, omschrijft het als een klimaatschadelijke subsidie. Hun argument is gebaseerd op de overtuiging dat deze financiële verlichting vooral ten goede komt aan de hogere inkomens. Het Federaal Milieuagentschap (UBA) steunt deze visie, omdat lage verdieners niet in dezelfde mate van het vaste tarief kunnen profiteren. In de discussie over de nieuwe regelgeving pleit Toussaint-Teachout ook voor een verbetering van de verbindingen en infrastructuur van het openbaar vervoer om meer pendelaars te motiveren om over te stappen op milieuvriendelijkere vervoermiddelen.

Maatschappelijke onrechtvaardigheid van de reiskostenvergoeding

Een nieuwe studie van het Sociaal-Ecologische Markteconomie Forum (FÖS), in opdracht van Climate Alliance Duitsland, Duitse Caritas Vereniging en WWF Duitsland, werpt licht op de sociale en ecologische effecten van de woon-werkvergoeding. De resultaten zijn alarmerend: het vaste tarief is sociaal oneerlijk en blokkeert de klimaatbescherming in de transportsector. Jaarlijks gaat tot zes miljard euro van de staatsbegroting naar deze subsidie, waarbij ruim 80 procent van het geld naar chauffeurs gaat, die vaak tot de 30 procent van de hoogste verdieners behoren.

Ruim 60 procent van de belastingbetalers profiteert niet van de afstandsvergoeding omdat deze lager is dan het vaste tarief voor beroepskosten. Eva Maria Welskop-Deffaa, voorzitter van de Duitse Caritasvereniging, benadrukt de sociale onrechtvaardigheid van het vaste tarief en roept op tot sociaal rechtvaardige en klimaatvriendelijkere alternatieven. Zo zou intelligent openbaar vervoer met aantrekkelijke overstappunten een oplossing kunnen zijn.

Klimaatbescherming door afschaffing?

De onderzoeksresultaten suggereren dat het afschaffen van de reiskostenvergoeding potentieel kan leiden tot een CO2-besparing van circa 2,4 miljoen ton. In het regeerakkoord heeft de federale regering een sociaal-ecologische herinrichting van de forfaitaire reiskostenvergoeding aangekondigd, die met terugwerkende kracht in 2026 in werking moet treden. Dit houdt onder meer in dat het forfait vanaf de 21e kilometer wordt verhoogd naar 38 cent per kilometer.

Het woon-werkverkeer van Mark Nothum met de auto duurt 90 minuten. Ter vergelijking: een rit met het openbaar vervoer duurt ruim twee uur. Hij benadrukt dat hij zou overstappen op het openbaar vervoer als de reistijden vergelijkbaar zouden zijn. De discussie over de reiskostenvergoeding blijft dus zeer actueel en wordt bepaald door zowel economische als ecologische aspecten.

Voor meer informatie en een dieper inzicht in het onderwerp kunnen geïnteresseerden de artikelen raadplegen tagesschau.de En wwf.de lezen.