Agroforestry: Bomen stellen opbrengsten veilig tegen klimaatrisico's!

Agroforestry: Bomen stellen opbrengsten veilig tegen klimaatrisico's!

De Universiteit van Hohenheim in Stuttgart speelt een belangrijke rol in het Duitse onderzoekslandschap met een langetermijnstudie naar agroforestry. Uit dit onderzoek blijkt dat de combinatie van bomen en heesters met akkerbouw en weiland de landbouwopbrengsten duurzaam kan stabiliseren. Zoals lksh.de rapporteert, blijkt uit het langetermijnonderzoek dat agroforestry in gematigde klimaatzones zoals in Duitsland ook positieve effecten heeft op de opbrengsten, zelfs in tijden van waterschaarste.

In de periode van 2012 tot 2023 analyseerde het onderzoek de opbrengsten van vijf wintergewassen - waaronder wintererwten, triticale, wintergerst, wintertarwe en koolzaad - op een van de oudste proefgebieden voor agroforestry in Duitsland, het proefstation Ihinger Hof in Renningen.

Invloed van boomsoorten en afstand

Uit het onderzoek blijkt dat factoren als boomsoort, afstand tussen boomrijen, bodemkwaliteit en klimatologische omstandigheden een grote invloed hebben op de opbrengst. De hoogste opbrengsten werden behaald op een afstand van 12 tot 18 meter van de bomenrijen. In de directe omgeving van de wilgenaanplantingen daalden de opbrengsten aanzienlijk als gevolg van de concurrentie om licht en voedingsstoffen. Heggen hebben daarentegen een microklimatologisch beschermend effect dat de aangrenzende planten ten goede komt.

Voor de toekomst wordt het coördinatiebureau voor agroforestry-systeemonderzoek gefinancierd met 260.000 euro tot eind 2025. Het doel is om netwerken tussen onderzoekers, interdisciplinaire projecten en boeren te bevorderen. Daarnaast wordt er vanaf het zomersemester van 2024 een nieuwe mastermodule over agroforestry aangeboden aan de Universiteit van Hohenheim om de kennis over deze duurzame teeltmethoden verder te verspreiden.

Agroforestry-systemen als duurzame oplossing

Agroforestry-systemen blijken een veelbelovende methode te zijn om de effecten van klimaatverandering in de landbouw te verminderen. Volgens hswt.de bieden ze niet alleen voordelen zoals het verminderen van bodemerosie en het verbeteren van de waterbeschikbaarheid, maar vergroten ze ook de biodiversiteit en diversifiëren ze de inkomstenbronnen voor boeren. Dit leidt over het geheel genomen tot stabiele inkomsten.

Niettemin zijn er belangrijke kennislacunes die moeten worden gedicht. In het bijzonder moeten de kwantitatieve effecten van agroforestry-systemen op landschapsniveau beter worden begrepen. Dit omvat de ontwikkeling van een agroforestry-model dat op wiskundige wijze de fysiologische effecten van agroforestry-systemen weergeeft. Hiervoor zijn langdurige en uitgebreide meetgegevens nodig, die worden verzameld in het AgroMEDA-project.

AgroMEDA zal nauw samenwerken met het ApAg-project onder leiding van prof. dr. Stefan Wittkopf. De centrale taken van het project omvatten het verzamelen en harmoniseren van gegevens uit verschillende agroforestry-gebieden, evenals de ontwikkeling van een mesoschaalmodel dat de opgedane kennis in de praktijk brengt.

Over het geheel genomen lijkt het erop dat agroforestry veelbelovende perspectieven biedt voor de landbouw. De combinatie van bomen, struiken en gewassen zou niet alleen de opbrengsten kunnen stabiliseren, maar ook een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan de bescherming van het klimaat door het bevorderen van koolstofvastlegging en duurzaam landgebruik.